Interessant onderzoek naar inclusiviteit van publiekscommunicatie
Beste lezer,
Het Verwey-Jonker Instituut onderzocht hoe inclusief de publiekscommunicatie van de gemeente Arnhem is. Binnen het onderzoek is vooral gelet op inclusiviteit ten opzichte van Arnhemmers met een migratieachtergrond, Arnhemmers met een LHBTQI+ identiteit en Arnhemmers met een beperking. De aanpak en resultaten van het onderzoek zijn wat mij betreft interessant voor iedere overheidsorganisatie!
Definitie van inclusieve communicatie
Zelf beschrijf ik inclusieve communicatie als: toegankelijk, begrijpelijk en rekening houdend met de (super)diversiteit van de samenleving.
De onderzoekers van het Verwey-Jonker Instituut hebben op basis van literatuurstudie een meer gedetailleerde definitie ontwikkeld:
In inclusieve communicatie wordt het belang van woorden en beelden gewaardeerd en wordt kritisch gekeken naar de impact die ze hebben.
Inclusieve communicatie is vrij van taal en beelden die stereotypen, vooroordelen, normativiteit of discriminatie creëert of in stand houdt.
Door taal en beelden inclusief te maken door middel van aandacht voor toegankelijkheid, diversiteit en representatie, bewust woord- en terminologiegebruik, contra-stereotypen en expliciete aandacht voor inclusie en anti-discriminatie wordt de ontvanger vanuit erkenning, gelijkwaardigheid en respect betrokken.
Het mooie van deze definitie is dat je op basis daarvan communicatie wat preciezer kunt beoordelen op diverse aspecten van inclusiviteit. Zo is in het onderzoek naar de publiekscommunicatie van de gemeente Arnhem specifiek gekeken naar diversiteit en representatie, woord- en terminologiegebruik, stereotypering en expliciete aandacht voor inclusie en anti-discriminatie.
Resultaten van het onderzoek
Uit het onderzoek blijkt dat er in een deel van het communicatiemateriaal van de gemeente Arnhem al aandacht is voor inclusie, specifiek rakend aan diversiteit en representatie, woord- en terminologiegebruik en de dimensie stereotypering.
Dat gebeurt echter nog niet consequent en niet altijd op een inclusieve manier. Ook kwam naar voren dat er in de communicatie vrijwel geen expliciete aandacht is voor inclusie en anti-discriminatie. Bij representatie van mensen uit verschillende sociale groepen in woord en beeld is het niet alleen belangrijk dát verschillende mensen gerepresenteerd worden, maar moet ook nagedacht worden over hoe dit gedaan wordt.
Uit de materiaalanalyse bleek bijvoorbeeld dat mensen uit bepaalde sociale groepen bijna uitsluitend te zien zijn bij onderwerpen waar zij vanwege hun achtergrond, kenmerken of behoeften specifiek mee te maken hebben. Dit geldt met name voor mensen met een beperking en mensen uit de LHBTQI+ gemeenschap.
Aanbevelingen voor de praktijk
De onderzoekers geven de volgende suggesties en aanbevelingen op het niveau van actie en uitvoering:
Houd alle materiaal tegen het licht van diversiteit en representatie.
Ga actief op zoek naar andere perspectieven, verhalen en beelden.
Houd alle materiaal tegen het licht van stereotypering.
Zet in op contra-stereotypering.
Laat diversiteit op een intersectionele manier zien in communicatiemateriaal (in dit artikel van OneWorld lees je meer over intersectionaliteit).
Bekijk verschillende materialen over een onderwerp of van een campagne ook in samenhang.
Gebruik onzijdig taalgebruik.
Zorg ervoor dat álle activiteiten en faciliteiten die georganiseerd worden door de gemeente of waarbij de gemeente betrokken is expliciet welkom, toegankelijkheid en niet-discriminatie communiceren richting álle Arnhemmers.
Zorg, in afstemming met andere programma’s en afdelingen, dat communicatie voor alle Arnhemmers toegankelijk en verwelkomend is.
Wees open over het (zoek- en ontwikkel)proces rondom dit onderwerp.
Je vindt het gehele rapport op de website van het Verwey-Jonker Instituut.
Ik vind het ontzettend goed dat de gemeente Arnhem dit onderzoek heeft laten doen. Het lijkt me best spannend om jezelf als organisatie zo'n spiegel voor te houden. Eerder onderzocht de gemeente Rotterdam al de inclusiviteit van de publiekscommunicatie (lees daarover ook dit interview met Ron de Koning).
Staat dit onderwerp bij jullie op de agenda?
Ik ben natuurlijk benieuwd of dit onderwerp in jullie organisatie op de agenda staat? Overwegen jullie een keer zo'n onderzoek te laten doen? Of kun je al aan de slag met de aanbevelingen uit dit onderzoek? Ik hoor het graag van je!
Hartelijke groeten,
Renata